آموزش نیروهای کار و کارفرمایان، اطلاع از تعداد کارگران و بنگاه‌ها در کشور، شناسایی کارگاه‌های غیرمجاز، شناسایی بنگاه‌های فعال و راکد، پیگیری حقوق و مطالبه‌های کارگران، شناسایی و حل مشکلات بنگاه‌ها و مشارکت تخصصی در تصمیم‌گیری‌ها از مهمترین مباحثی است که در تشکل‌ها مورد پیگیری قرار می‌گیرد.
طبق ماده ۱۳۱ قانون کار و در راستای اجرای اصل بیست و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به‌منظور حفظ و منافع مشروع و قانونی و بهبود وضع اقتصادی کارگران و کارفرمایان، این قشر می‌توانند مبادرت به تشکیل انجمن‌های صنفی کنند.
ایجاد و تأسیس انجمن‌های صنفی کارگران و کارفرمایان در قانون کار آمده این انجمن‌ها دارای ارکان سه‌گانه اساسی تصمیم‌گیرنده (مجمع‌عمومی) ، رکن اجرایی (هیات‌مدیره) و رکن نظارتی (بازرسان) است.
تصمیمات مجمع‌عمومی انجمن‌های صنفی با آرای حداقل نصف به‌علاوه یک افراد حاضر معتبر است . وظایف مجمع‌عمومی عادی شامل تصویب اساسنامه، استماع گزارش هیات‌مدیره و بازرسان، تصویب تراز مالی انجمن، انتخاب اعضای هیات مدیره و بازرسان، تعیین خط‌مشی انجمن، تصمیم‌گیری در مورد همکاری و ائتلاف با سایر تشکل‌ها و به‌طورکلی شور و اخذ تصمیم نسبت دستور جلسه‌هاست.
مجمع عمومی عالی ترین رکن انجمن صنفی کارگری و کارفرمایی است که از اجتماع اعضای حقیقی انجمن تشکیل می شود و دارای دو نوع اجلاس عادی و اجلاس فوق العاده است .
به گزارش مجله خبری کار و تعاون، تشکل‌های کارگری و کارفرمایی بازوان توانمند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند که درخواست‌های جامعه کارگری و کارفرمایی را در جلسه‌های مختلف مطرح و پیگیری می‌کنند.
این ۲ تشکل نقش مهمی در رسیدگی به خواسته‌های جامعه کارگری و کارفرمایی دارند که در بسیاری از امور بخصوص تعیین حقوق دستمزد کارگران و رفع موانع بنگاه‌ها و واحدها تأثیرگذار هستند.
بر اساس آخرین گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمع تشکل‌های کارگری ۱۰ هزار و ۴۸۶ مورد است که از این تعداد ۲ هزار و ۱۵۲ تشکل شورای اسلامی کار، یک هزار و ۵۳۹ تشکل انجمن صنفی کارگری، ۶ هزار و ۳۰۴ تشکل نماینده کارگران در کارگاه‌ها، ۳۳۵ کانون کارگران بازنشسته، ۷۲ کانون انجمن‌های صنفی کارگری، ۳۱ کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار، ۲۹ کانون کارگران بازنشسته استان و ۲۴ مجمع نمایندگان کارگری است.
تشکل‌های کارفرمایی نیز ۲ هزار و ۶۹۰ مورد است که از این تعداد ۲ هزار ۵۵۷ انجمن صنفی کارفرمایی و ۱۳۳ کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایی است که این تشکل‌ها نیز به‌تبع پیگیر رفع مشکلات کارفرمایان در عرصه‌های مختلف هستند.
