نقش پنهان بلندمرتبه سازی در تحمل بنزین

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران، رييس جمهور هنگام حضور در شوراي اسلامي براي دفاع از لايحه لايحه بودجه، از افزايش 40 درصدي مصرف بنزين نسبت به سال 1397 خبر داد. در حالی که رشد جمعیت و درآمد ملی در این دوره زمانی کمتر بوده است.

در عین حال علاوه بر افت کیفیت خودروها، الگوی شهرنشینی و گسترش ساختمان های بلندمرتبه نقش مهمی در این افزایش مصرف دارد.

با توجه به جستجوی “تراکم جمعیت یا اندازه جمعیت”. چه عاملی تراکم ترافیک شهری را تعیین می کند؟

در این راستا سرانه مصرف بنزین در شهر پکن با تراکم 44 نفر در هکتار 0.4 لیتر است. در حالی که مصرف سرانه بنزین در شهر تهران با تراکم جمعیتی 148 نفر 1.2 لیتر است، تاثیر الگوی افزایش سرانه مصرف بنزین با افزایش تراکم جمعیت در تهران قابل مشاهده است.

مصرف سرانه بنزین در پکن با تراکم 44 نفر در هکتار 0.4 لیتر است. در حالی که مصرف سرانه بنزین در شهر تهران با تراکم جمعیتی 148 نفر 1.2 لیتر است، تاثیر الگوی افزایش سرانه مصرف بنزین با افزایش تراکم جمعیت در تهران قابل مشاهده است.

این تفاوت نشان می دهد که الگوی شهرنشینی، ناهماهنگی شهرها و تراکم جمعیت تأثیر مستقیمی بر مصرف بنزین دارد. ساخت بلندمرتبه ها و افزایش تراکم جمعیت در تهران فشار قابل توجهی بر زیرساخت های حمل و نقل وارد کرده و نیاز به سوخت را افزایش داده است. در نتیجه این عامل پنهان می تواند یکی از دلایل اصلی عدم تعادل بنزین در کشور باشد.

بلندمرتبه سازی و بحران مصرف بنزین

بر اساس گزارش سازمان ملل، ساختار و شکل شهرها تاثیر بسزایی بر مصرف انرژی و توسعه پایدار دارد. در ایران، به ویژه در تهران، گسترش عمودی و بلندمرتبه سازی منجر به رشد سریعتر و فشرده تر شهرها شده است. این نوع توسعه، تراکم جمعیت را در مناطق محدود شهری افزایش می دهد و فشار قابل توجهی بر منابع و خدمات شهری وارد می کند. این موضوع در تهران به وضوح مشهود است، جایی که بر اساس گزارش «تبیین و تحلیل تراکم جمعیت شهرها و پراکندگی جغرافیایی آن در شهرهای ایران» منتشر شده از سوی مرکز تحقیقات شورا، تراکم جمعیت به 141 نفر در هکتار رسیده است.

تحقیقات پیشین در این زمینه که در آمریکا انجام شد، نشان می‌دهد که چنین تراکم‌های زیاد در مناطق بزرگ شهری به طور مستقیم با افزایش استفاده از خودرو و ترافیک مرتبط است. این تحقیق که در 164 شهر انجام شده است نشان می دهد که افزایش تراکم جمعیت و گسترش ساختمان ها منجر به طولانی تر شدن زمان سفر به مناطق شهری و در نتیجه افزایش مصرف بنزین و انتشار آلاینده ها می شود. به طور کلی می توان گفت که تراکم جمعیت نه تنها باعث افزایش ترافیک می شود، بلکه بر مصرف انرژی و سوخت نیز تأثیر می گذارد.

تراکم جمعیت بالا و مصرف بنزین بالا

در حالی که نتایج تحقیقات نشان می دهد که بلندمرتبه سازی و عدم تعادل شهری یکی از عوامل اصلی افزایش مصرف بنزین و نارضایتی در این زمینه است، آماری توسط IHS Markit & VCM Study Analytics منتشر شده است که بر اساس آن ایران در رتبه هفتم قرار دارد. در جهان مصرف جهانی بنزین در جدول و نمودار زیر آمده است، مصرف سرانه بنزین در تهران و برخی شهرهای منتخب جهان مقایسه شده است.

به گفته فریدون یاسمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی تهران، مصرف بنزین در این شهر در برخی روزها به ۲۲ میلیون لیتر می رسد که نسبت به سال قبل ۴.۵ درصد افزایش یافته است. این اعداد در کنار تراکم بالای جمعیت و توسعه عمودی در تهران، نشان می دهد که شهرهایی با تراکم جمعیت بالا و الگوی توسعه نامناسب با مصرف سوخت بیشتری مواجه هستند.

این مقایسه نشان می دهد که مصرف بنزین در شهرهای پرجمعیت در مقایسه با شهرهای کم تراکم بیشتر است. این در حالی است که شهرهایی مانند پکن در چین با جمعیتی بیش از دو برابر تهران، سرانه بنزین کمتری مصرف می کنند و مقدار آن حتی یک سوم مصرف سرانه تهران است.

در تهران، تراکم بالای جمعیت و حجم زیاد سفرهای بین شهرها، مستقیماً منجر به افزایش مصرف بنزین و عدم تعادل در عرضه آن شد. به گفته سیدجعفر تشری هاشمی، رئیس کمیته حمل و نقل و ارتباطات عمرانی شورای اسلامی شهر تهران، روزانه ۴۳ میلیون سفر در مساحت ۷۳۰ کیلومتر مربع از شهر تهران انجام می شود که باعث ایجاد ترافیک طولانی مدت و نیاز بیشتر شده است. برای سوخت

به گفته فریدون یاسمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی تهران، مصرف بنزین در این شهر در برخی روزها به ۲۲ میلیون لیتر می رسد که نسبت به سال قبل ۴.۵ درصد افزایش یافته است. این اعداد در کنار تراکم بالای جمعیت و توسعه عمودی در تهران نشان می‌دهد شهرهایی با تراکم جمعیت بالا و الگوی توسعه نامناسب با مصرف سوخت بیشتری مواجه هستند.

افزایش مصرف بنزین در تهران تنها بخشی از چالش عدم تعادل سوخت کشور است. هاشم اوری، کارشناس انرژی هشدار می دهد که مصرف روزانه بنزین به 127 میلیون لیتر رسیده است و تولید داخلی دیگر پاسخگوی این میزان تقاضا نیست. وی می گوید: این میزان مصرف نسبت به سال گذشته 13 درصد افزایش یافته و ایران از یک کشور صادرکننده به یک واردکننده بنزین تبدیل شده است. این آمارها نشان می دهد که توسعه نامتوازن و تراکم بالای جمعیت به ویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران نه تنها به ترافیک و رفت و آمد درون شهری ختم می شود، بلکه به مصرف سوخت نیز ختم می شود که کشور را در تامین بنزین با چالش جدی مواجه کرده است.

انتهای پیام/